Kan Grupları
Kana kırmızı rengini veren alyuvarlar, üzerlerinde taşıdıkları özel kan proteinleri etkisiyle de kan gruplarının oluşmasını sağlar. Bu özel proteinler 3 çeşittir. A, B ve Rh proteinleri alyuvarlarda bulunup bulunmamalarına göre çok sayıda kan grubu oluşur.
• A grubu : Alyuvarların yapısında A proteinleri bulunur.
• B grubu : Alyuvarların yapısında B proteinleri bulunur.
• AB grubu : Alyuvarların yapısında hem A hem de B proteinleri karışık olarak bulunur.
• O grubu : Alyuvarların yapısında A ve B proteinleri bulunmaz.
• Rh (+) grubu : Alyuvarların yapısında Rh proteinleri bulunur.
• Rh (-) grubu : Alyuvarların yapısında Rh proteinleri bulunmaz.
Bağışıklık mekanizmasının bir ürünü olan bazı özel antikorlar (çökeltici madde) da kanda bulunabilir. Bunlarında 3 çeşidi vardır. A antikoru, B antikoru ve Rh antikorudur.
|Kan Grubu| | Antijen | Antikor
|A |A | B antikoru |
|B |B |A antikoru |
|AB |A ve B | Antikor yok |
|0 |Antijen yok| | |A ve B antikoru
|Rh+ |Rh | Antikor yok |
|Rh- |Antijen yok| | Rh antikoru
Hiçbir kanın yapısında aynı isimli protein ve antikorlar yan yana bulunmazlar Çünkü aynı isimli protein ve antikorlar karşılıklı etkileşecek olurlarsa birbirlerini tutarak katılaşır ve çökelirler.
Bu nedenle ;
Not : A proteini + A antikoru çökelir.
B proteini + B antikoru çökelir.
Rh proteini + Rh antikoru çökelir.
A grubunda → B antikoru
B grubunda → A antikoru
0 grubunda → A ve B antikorları
Rh(-) grubunda → Rh antikoru bulunur.
Rh(+) grubunda → Rh antikoru bulunmaz.
AB grubunda → A ve B antikoru bulunmaz.
Kan alış verişlerinin yapılabilmesi için alan ve veren kişilerin kan proteinleri ile antikorlarına bakılır. Buna göre de her grup kendisinden kan alabilir.
Not : AB0 sisteminde 0 grubu genel verici, AB ise genel alıcı olarak adlandırılır.